Trong hành trình nuôi dạy con, cha mẹ nào cũng mong muốn con mình ngoan ngoãn, biết cư xử đúng mực và hình thành những thói quen tốt. Tuy nhiên, không phải lúc nào lời khuyên, lời nhắc nhở trực tiếp cũng mang lại hiệu quả. Có một phương pháp rất nhẹ nhàng nhưng lại cực kỳ hiệu quả, được nhiều chuyên gia tâm lý giáo dục trẻ em khuyến khích áp dụng – đó là “Thì thầm sau lưng con”.

 “Thì thầm sau lưng con” là gì?

Đây là cách cha mẹ nói những lời khen ngợi, ghi nhận về con với một người thứ ba (như ông bà, bố/mẹ khác, cô giáo, hoặc anh/chị em trong nhà) khi con đang ở gần nhưng không trực tiếp tham gia câu chuyện. Điều quan trọng là trẻ có thể vô tình nghe thấy.

Phương pháp này dựa trên nguyên lý tâm lý thú vị:

Con người thường tin vào những điều mình “nghe lỏm” hơn là những gì được nói trực tiếp với mình.

Khi trẻ vô tình nghe thấy những lời khen về bản thân, cảm xúc tích cực sẽ được nhân lên gấp nhiều lần. Các nghiên cứu tâm lý cho thấy hiệu quả có thể mạnh gấp 5 lần so với khen trực tiếp.

Vì sao phương pháp này hiệu quả?

• Tăng sự tin tưởng vào bản thân: Trẻ cảm nhận rằng lời khen là thật, vì bố mẹ không “nói cho mình nghe” mà là nói với người khác.

• Khuyến khích hành vi tích cực một cách tự nhiên: Trẻ sẽ muốn lặp lại hành vi tốt để tiếp tục nhận được sự ghi nhận.

• Nuôi dưỡng động lực nội tại: Thay vì hành động vì phần thưởng hay sợ bị phạt, trẻ dần biết làm điều tốt vì cảm thấy tự hào về bản thân.

• Giữ môi trường giáo dục nhẹ nhàng: Không áp lực, không tạo cảm giác “bị dạy bảo”.

Cách áp dụng “Thì thầm sau lưng con”

1. Chọn thời điểm phù hợp
   Thực hiện khi con đang ở gần nhưng không chú ý trực tiếp đến cuộc trò chuyện (ví dụ đang chơi, đọc sách, hoặc ngồi vẽ).

2. Nói với một người thứ ba
   Giọng vừa đủ để con có thể nghe “loáng thoáng” nhưng không quá lộ liễu.

3. Nhấn vào hành vi cụ thể

   • Không nên khen quá chung chung: “Con ngoan lắm”

   • Thay vào đó hãy cụ thể: “Hôm nay con tự dọn bàn học gọn gàng mà mẹ chưa kịp nhắc”.

4. Giữ sự chân thật
   Trẻ rất nhạy cảm, nếu nhận ra bố mẹ “diễn” để mình nghe thì tác dụng sẽ giảm đáng kể.

Ví dụ thực tế

• Mẹ nói với bà:

  “Hôm nay cháu giúp con nhặt rau giỏi lắm, con chưa kịp nhắc mà cháu đã làm rồi mẹ ạ.”

• Bố nói với mẹ:

  “Anh thấy hôm nay con làm toán nhanh thật, chắc ở lớp con tập trung lắm.”

• Mẹ nói với cô giáo khi con ở gần:

  “Dạo này con chăm đọc sách lắm, tối nào cũng tự lấy sách ra đọc trước khi ngủ.”

Kết luận

“Thì thầm sau lưng con” là một phương pháp đơn giản, không tốn chi phí, nhưng mang lại giá trị lâu dài cho sự phát triển nhân cách và lòng tự trọng của trẻ. Chỉ cần tinh tế chọn thời điểm và lời khen phù hợp, cha mẹ có thể giúp con hình thành hành vi tích cực một cách tự nhiên và bền vững.

Ba mẹ có thể tham khảo bộ sách "1000 lời khen mắng phạt đúng cách" của cô Phan Hồ Điệp